Anlaşmalı boşanma evlilik birliğinin her iki tarafın da mutabakatıyla sona erdirildiği, tarafların boşanma sürecini daha hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlamalarını sağlayan bir boşanma türüdür. Türkiye’de anlaşmalı boşanma süreci Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinde düzenlenmiştir. Bu tür boşanmanın gerçekleşebilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.
Anlaşmalı boşanma şartları için ilk ve en önemli adım evliliğin en az bir yıl sürmüş olmasıdır. Bu şart, tarafların evliliklerinin başlangıcından itibaren en az bir yıl geçmeden anlaşmalı boşanma davası açamayacakları anlamına gelir. Bir yılın dolmuş olması, çiftlerin evliliklerinin sürdürülebilirliğini değerlendirmeleri için bir zaman dilimi sağlar. Eğer evlilik bir yıldan kısa sürmüşse, anlaşmalı boşanma davası açılamaz ve taraflar çekişmeli boşanma davası açma durumunda kalırlar.
Anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için, tarafların birlikte mahkemeye başvurması gerekmektedir. Bu her iki tarafın da boşanma konusunda mutabık olduğunu ve birlikte hareket ettiğini gösterir. Alternatif olarak, eşlerden birinin açtığı boşanma davasını diğerinin kabul etmesi de yeterli olacaktır. Bu durumda davayı açan eşin sunduğu boşanma talebi ve koşullar diğer eş tarafından kabul edilmelidir. Koşullar diğer eş tarafından kabul edildikten sonra tarafların anlaşmalı boşanma sürecine girmelerini sağlanır.
Boşanma anlaşması sürecinde tarafların boşanma protokolü hazırlamaları gerekmektedir. Boşanma protokolü tarafların boşanma sonrasında mal paylaşımı, çocukların velayeti, nafaka ve diğer mali konular gibi hususlarda anlaştıklarını gösteren yazılı bir belge olarak geçer ve her iki tarafın da imzasını taşıması zorunluluğu vardır. Protokolde çocukların velayeti, velayeti almayan ebeveynin çocukla ilişkisi, nafaka miktarı ve diğer mali yükümlülükler detaylı bir şekilde belirtilmelidir. Protokolün adil ve her iki tarafın da haklarını koruyacak şekilde hazırlanması önem arz etmektedir.
Mahkeme anlaşmalı boşanma protokolünü inceler ve tarafların özgür iradeleriyle hareket edip etmediklerini değerlendirir. Hakim protokolde belirtilen hususların hukuka ve tarafların menfaatlerine uygun olup olmadığını denetler. Eğer protokol hukuka uygun ve tarafların iradeleri doğrultusunda hazırlanmışsa hakim boşanma kararını verir. Aksi takdirde hakim taraflardan protokolü yeniden düzenlemelerini isteyebilir veya anlaşmalı boşanma talebini reddedebilir.
Anlaşmalı boşanma sürecinde tarafların duruşmaya katılmaları zorunludur. Mahkeme tarafların boşanma iradelerinin devam edip etmediğini ve protokolde belirtilen hususları kabul edip etmediklerini bizzat duruşmada teyit eder. Tarafların duruşmaya bizzat katılmamaları durumunda anlaşmalı boşanma talebi reddedilebilir. Bu nedenden ötürü tarafların duruşma günü mahkemede hazır bulunmaları ve boşanma iradelerini açıkça beyan etmeleri gerekmektedir.
Boşanma davası açma sürecinin ardından tarafların protokolde anlaştıkları hususların kesinleşmesi gerekir. Boşanma kararı verildikten sonra tarafların protokolde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeleri gerekmektedir. Mal paylaşımı, nafaka ödemeleri ve çocukların velayeti gibi konularda tarafların protokole uygun hareket etmeleri boşanma başvuru süreci kapsamında sorunsuz bir şekilde ilerlemesini sağlar.
Anlaşmalı boşanma tarafların hukuki süreçte daha az zaman ve maliyet harcayarak boşanma işlemlerini tamamlamalarını sağlar. Çekişmeli boşanma davalarına kıyasla daha hızlı sonuçlanır ve taraflar arasındaki anlaşmazlıkların azalmasına katkıda bulunur. Ancak anlaşmalı boşanma sürecinin başarılı olabilmesi için tarafların uzlaşmacı bir tavır sergilemeleri ve protokolde adil bir şekilde anlaşmaları önem taşır.
Anlaşmalı boşanma şartları belirlenirse boşanma başvuru süreci başlar. Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması, tarafların birlikte mahkemeye başvurması veya birinin diğerinin davasını kabul etmesi, boşanma protokolünün hazırlanması ve tarafların duruşmaya katılması gibi anlaşmalı boşanma şartları, boşanmanın temel unsurlarını oluşturur. Bu şartların sağlanması tarafların boşanma sürecini daha hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlamalarını sağlar. Anlaşmalı boşanma evlilik birliğini sona erdirmek isteyen çiftler için pratik ve etkili bir çözümdür.
Eşlerin Anlaşması
Eşler arası anlaşma evlilik birliğinin sona erdirilmesi sürecinde büyük bir önem taşır. Anlaşmalı boşanma şartları arasında çiftlerin ortak bir karar alarak evliliklerini sonlandırmaları bulunur ve bu süreç tarafların birbirleriyle uyum içinde olmalarını gerektirir. Eşler arası anlaşma boşanma sürecini hızlandırır ve tarafların gereksiz yere hukuki süreçlerle yıpranmalarının da önüne geçer. Bu yüzden eşlerin boşanma sürecinde anlaşma sağlamaları birçok avantaj sağlar.
Anlaşmalı boşanma sürecinde ilk adım çiftlerin boşanma konusunda hemfikir olmalarıdır. Evlilik birliğinin sona erdirilmesi kararını birlikte almış olan çiftler anlaşmalı boşanma sürecine daha hızlı ve kolay bir şekilde girebilirler. Türk Medeni Kanunu bu konuyu şu şekilde açıklar:
‘’TÜRK MEDENİ KANUNU Madde 166/3’e göre, bir evlilik en az bir yıl sürmüşse ve eşler birlikte başvuruyorsa veya bir eş diğerinin davasını kabul ediyorsa, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılmaktadır. Bu durumda, boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu konusunda tarafların kabul edeceği düzenlemeyi uygun bulması gerekmektedir. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde bulundurarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Tarafların bu değişiklikleri kabul etmesi halinde, boşanmaya karar verilmektedir. Tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükümleri uygulanmaz.’’
Eşlerin bu konuda ortak bir karara varmaları boşanma sürecinin ilk ve en önemli şartıdır. Ortak karar alınmasının ardından boşanma sürecinin diğer aşamalarına geçilir.
Eşlerin anlaşması boşanma protokolünün hazırlanması aşamasında da büyük bir öneme sahiptir. Boşanma anlaşması protokolü tarafların boşanma sonrası mal paylaşımı, çocukların velayeti, nafaka ve diğer mali konular gibi hususlarda nasıl bir düzenleme yapacaklarını belirten yazılı bir belgedir. Bu protokolün hazırlanması sırasında tarafların birbirleriyle uyum içinde çalışmaları gerekmektedir. Eşlerin protokolde yer alacak her bir maddeyi karşılıklı olarak müzakere etmeleri ve her iki tarafın da menfaatlerini gözeten adil bir düzenleme yapmaları önemlidir.
Boşanma protokolünün hazırlanmasında dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri tarafların özgür iradeleriyle hareket etmeleridir. Her iki taraf da protokolde yer alan maddeleri kabul ettiklerini açıkça beyan etmelidir. Bu beyan tarafların protokolü kendi istekleri doğrultusunda ve herhangi bir baskı altında kalmadan imzaladıklarını göstermelidir. Protokolün imzalanmasının ardından, mahkeme sürecine geçilir ve tarafların bu protokolü mahkemede sunmaları gerekmektedir.
Mahkeme, sunulan protokolü inceler ve tarafların boşanma anlaşması koşullarını değerlendirmeye alır. Hakim, protokolde belirtilen hususların hukuka ve tarafların menfaatlerine uygun olup olmadığını denetler. Eğer protokol hukuka uygun ve tarafların iradeleri doğrultusunda hazırlanmışsa hakim boşanma kararını verir. Ancak protokolün hukuka aykırı veya adaletsiz bulunması durumunda, hakim taraflardan protokolü yeniden düzenlemelerini isteyebilir. Bu sebeple tarafların protokolü hazırlarken dikkatli olmaları ve her iki tarafın da haklarını koruyacak şekilde düzenlemeleri gerekmektedir.
Eşlerin anlaşması çocukların velayeti konusunda da büyük bir öneme sahiptir. Çocukların velayeti, boşanma sürecinde en hassas konulardan biridir ve tarafların bu konuda ortak bir karara varmaları gerekmektedir. Çocukların velayetinin kimde kalacağı, velayeti almayan ebeveynin çocukla ilişkisi ve nafaka gibi hususlar protokolde açıkça belirtilmelidir. Tarafların çocukların menfaatlerini gözeterek adil ve makul bir düzenleme yapmaları boşanma sonrasında çocukların en az zarar görmelerini sağlar.
Eşlerin anlaşması mali konuların düzenlenmesinde de kritik bir rol oynar. Boşanma sonrası nafaka ödemeleri, mal paylaşımı ve diğer mali yükümlülükler protokolde detaylı bir şekilde belirtilmelidir. Tarafların bu konularda anlaşmaya varmaları boşanma sonrasında ortaya çıkabilecek olası anlaşmazlıkların önüne geçer. Mali konuların adil bir şekilde düzenlenmesi her iki tarafın da ekonomik olarak güvence altında olmalarını sağlar.
Mahkemeye Başvuru Süreci
Anlaşmalı boşanma eşlerin boşanma, mal paylaşımı ve çocukların velayeti gibi konularda karşılıklı anlaşarak mahkemeye başvurdukları bir süreçtir. Bu süreç çekişmeli boşanmalara kıyasla daha hızlı ve sorunsuz ilerler. Anlaşmalı boşanmanın temel şartlarını karşılayan çiftlerin mahkemeye başvuru sürecini doğru bir şekilde tamamlamaları gerekmektedir.
Mahkemeye başvuru sürecine başlamadan önce, eşlerin boşanma, mal paylaşımı, velayet ve nafaka konularında tam bir mutabakata varmış olmaları gerekmektedir. Boşanma anlaşması yazılı olarak düzenlenmeli ve her iki tarafın da imzalarını içermelidir. Anlaşmalı boşanma protokolü olarak bilinen bu belge, boşanma dilekçesi ile birlikte mahkemeye sunulacaktır.
Boşanma dilekçesi, eşlerin birlikte hazırladığı ve mahkemeye sunduğu belgedir. Bu dilekçede, boşanma kararının nedenleri, anlaşma protokolüne ilişkin detaylar ve her iki tarafın imzaları bulunmalıdır. Dilekçenin eksiksiz ve doğru bilgilerle doldurulmuş olması, sürecin hızlı ilerlemesi açısından önemlidir.
Dilekçe ve protokolün hazırlanmasının ardından yetkili aile mahkemesine başvuru yapılır. Başvuru yapılacak mahkeme eşlerin ikamet ettikleri yerin aile mahkemesidir. Eşlerin ikametgah adreslerine göre belirlenen bu mahkemeye dilekçe ve protokol dışında nüfus cüzdanı fotokopileri, evlilik cüzdanı ve varsa çocukların kimlik fotokopileri de sunulmalıdır.
Mahkemeye başvurunun sonrasında mahkeme tarafları belirli bir tarihte duruşmaya çağırır. Bu duruşma eşlerin boşanma kararını doğrulamak ve boşanma anlaşması protokolünün her iki tarafça da kabul edilip edilmediğini kontrol etmek amacıyla yapılır. Duruşmada eşler mahkeme huzurunda boşanma kararını ve anlaşma protokolünü onaylarlar. Mahkeme anlaşmanın hukuka uygun olup olmadığını ve eşlerin boşanma konusundaki iradelerinin serbestçe oluşup oluşmadığını kontrol eder. Hakim tarafların iradelerinin serbestçe oluştuğunu ve protokolün hukuka uygun olduğunu tespit ederse boşanma kararını verir.
Mahkeme, duruşma sonunda anlaşmalı boşanma kararını verdiğinde, bu kararın kesinleşmesi için belirli bir süre beklenmesi gerekmektedir. Boşanma kararı taraflara tebliğ edildikten sonra, taraflar bu karara itiraz etmezlerse belirli bir süre sonunda kesinleşir. Bu süre genellikle bir haftadır. Kesinleşen boşanma kararı, nüfus müdürlüğüne bildirilir ve nüfus kayıtlarına işlenir.
Anlaşmalı boşanma şartları kapsamında dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta, anlaşma protokolünün hukuki olarak geçerli ve uygulanabilir olmasıdır. Boşanma anlaşması protokolü, boşanma sonrasında yaşanabilecek olası sorunları önlemek amacıyla detaylı ve özenli bir şekilde hazırlanmalıdır. Bu nedenle protokol hazırlanırken bir avukattan destek alınması önerilir. Avukat, protokolün hukuki çerçevede doğru bir şekilde hazırlanmasını sağlar ve tarafların haklarını korur.
Boşanma başvuru süreci içerisinde çocukların velayeti ve nafaka konularının da dikkatlice ele alınması gerekmektedir. Çocukların velayeti konusunda anlaşma sağlanamaması durumunda, boşanma anlaşması süreci çekişmeli boşanma sürecine dönüşebilir. Bu yüzden velayet konusunda her iki tarafın da mutabık kalması önemlidir. Velayet konusunda anlaşma sağlandığında, nafaka miktarı ve ödeme şekli de protokolde belirtilmelidir. Nafaka miktarının belirlenmesinde, çocukların ihtiyaçları, ebeveynlerin gelir durumu ve yaşam standartları göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemeye başvuru sürecinde tarafların tüm belgeleri eksiksiz ve doğru bir şekilde sunmaları önemlidir. Belgelerde eksiklik veya yanlış bilgi olması durumunda, mahkeme süreci uzayabilir veya başvuru reddedilebilir. Bu yüzden başvuru öncesinde tüm belgelerin kontrol edilmesi ve eksiklerin tamamlanması gerekmektedir.
Mahkemeye başvuru sürecinde, tarafların mahkeme kurallarına ve prosedürlerine uygun davranmaları önemlidir. Mahkeme huzurunda yapılacak duruşmada, tarafların saygılı ve dürüst olmaları, sürecin sorunsuz ilerlemesine katkı sağlar. Ayrıca, duruşma sırasında hakimin sorularına net ve doğru yanıtlar vermek sürecin hızlı sonuçlanmasına yardımcı olur.
Mahkemeye başvuru sürecinde avukat desteği almak tarafların haklarının korunması açısından önemlidir. Bir avukat, tarafların haklarının en iyi şekilde korunmasını sağlar ve sürecin hukuki çerçevede doğru ilerlemesine yardımcı olur. Avukat, dilekçe ve protokolün hazırlanmasında, mahkeme sürecinde ve duruşmada taraflara rehberlik eder.
Boşanma başvuru süreci başarılı bir şekilde tamamlanabilmesi için tarafların birbirlerine karşı dürüst ve açık olmaları gerekmektedir. Anlaşma protokolünde belirtilen tüm şartların ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi sürecin sorunsuz ilerlemesini sağlar. Taraflar arasında karşılıklı güven ve anlayışın bulunması anlaşmalı boşanma şartları açısından en önemli unsurlarından biridir.
Boşanma başvuru süreci tarafların karşılıklı anlaşmaya varmaları ve gerekli belgeleri eksiksiz olarak sunmaları durumunda hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlanabilir. Mahkemeye başvuru sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta boşanma anlaşması protokolünün hukuki çerçevede doğru ve detaylı bir şekilde hazırlanmasıdır. Avukat desteği almak sürecin doğru ve hızlı ilerlemesini sağlar ve tarafların haklarının korunmasına yardımcı olur. Bu sürecin sonunda da taraflar medeni bir şekilde boşanarak yeni bir başlangıç yapma fırsatına sahip olurlar.
Boşanma anlaşması sürecinde tarafların tüm yükümlülüklerini yerine getirmesi ve mahkeme kararlarına uyması önemlidir. Mahkeme kararlarının ihlal edilmesi durumunda, hukuki yaptırımlar uygulanabilir. Bu sebepten ötürü tarafların mahkeme kararlarına uymaları ve belirlenen şartları yerine getirmeleri gerekmektedir.